Wat is een 'grensoverschrijdende erfopvolging'?
Een erfopvolging is de overdracht bij overlijden van de nalatenschap — rechten en plichten — van de overledene. Rechten kunnen bijvoorbeeld het eigendom zijn van een huis, een voertuig of een bankrekening; verplichtingen kunnen bijvoorbeeld schulden zijn. Een grensoverschrijdende (of internationale) erfopvolging is een erfenis met elementen uit verschillende landen: de overledene woonde bijvoorbeeld in een ander land dan dat van zijn/haar herkomst, de erfgenamen van de overledene wonen in een ander land of de overledene bezat activa in meerdere landen
Waarom zijn EU-regels voor grensoverschrijdende erfopvolging nodig?
Elk jaar verhuizen meer burgers in de Europese Unie naar een andere EU-lidstaat om te studeren, te werken of een gezin te stichten. Als gevolg hiervan zijn er elk jaar meer dan een half miljoen families betrokken bij grensoverschrijdende erfopvolgingen. Bij grensoverschrijdende erfopvolgingen kunnen de autoriteiten van verschillende landen wettelijk bevoegd zijn om de erfopvolging af te handelen (bijvoorbeeld de autoriteiten van het land van nationaliteit en de autoriteiten van het land waar de overledene het laatst woonde) en de wetten van verschillende landen kunnen van toepassing zijn (bijvoorbeeld de wetten van alle landen waar de overledene eigendom bezat). Het kan daarom nodig zijn dat burgers in verschillende landen een erfrechtprocedure starten en te maken krijgen met de wetten van verschillende landen. Dit kan kostbaar zijn en ertoe leiden dat autoriteiten tegenstrijdige beslissingen nemen. Om het plannen en beheren van grensoverschrijdende erfopvolgingen gemakkelijker te maken, heeft de EU in 2012 wetgeving aangenomen, de erfrechtverordening (Verordening (EU) nr. 650 / 2012).
Wat doet de EU-verordening?
De verordening stelt regels vast om te bepalen welke autoriteiten van de EU-lidstaat een grensoverschrijdende erfopvolging zullen behandelen en welk nationaal recht op die erfopvolging van toepassing zal zijn. Op deze manier kan een burger of een erflater (degene die een testament maakt) zijn erfopvolging regelen en hoeven erfgenamen niet langer met meerdere nationale wetten en autoriteiten te maken te hebben. De verordening maakt het ook gemakkelijker om een rechterlijke beslissing of een notariële akte te waarbij een erfopvolgingskwestie die in een EU-lidstaat is uitgevaardigd gevolgen heeft in een andere EU-lidstaat. Ten slotte creëert de verordening de Europese erfrechtverklaring (ECS), een document dat kan worden opgevraagd door erfgenamen (evenals legatarissen, de executeurs van een testament en de beheerders van het vermogen van de overledene) om hun status te bewijzen en hun rechten uit te oefenen. rechten in een andere EU-lidstaat.
Voor de toepassing van de verordening moet onder de term "EU-lidstaat" worden verstaan alle EU-lidstaten behalve Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk, aangezien laatstgenoemde landen niet deelnemen aan de verordening.
Wat valt er onder de EU-verordening? De verordening regelt bepaalde procedurele kwesties die verband houden met een grensoverschrijdende erfopvolging — dat wil zeggen welke autoriteiten van de EU-lidstaat de erfopvolging zullen behandelen, welk nationaal recht van toepassing zal zijn op de erfopvolging, hoe gerechtelijke beslissingen en notariële akten over erfopvolging gevolgen zullen hebben in een andere EU-lidstaat en hoe het ECS kan worden gebruikt. De verordening gaat niet in op de materiële kwesties van een grensoverschrijdende erfopvolging, zoals welk deel van het vermogen van de overledene naar zijn/haar kinderen en echtgenoot moet gaan en hoe vrij de erflater beslist aan wie hij zijn vermogen nalaat. Deze kwesties blijven beheerst door het nationale recht. De verordening regelt niet bepaalde zaken die verband kunnen houden met een grensoverschrijdende erfopvolging, bijvoorbeeld:
- de burgerlijke staat van burgers (bijvoorbeeld wie de laatste echtgenoot van de overledene was);
- het vermogensregime van een paar, of het nu gaat om een huwelijk of een geregistreerd partnerschap (dat wil zeggen, hoe het vermogen van het paar moet worden verdeeld in geval van overlijden van een van de echtgenoten of partners);
- onderhoudsverplichtingen jegens afhankelijke personen (bijvoorbeeld een ex-echtgenoot of kinderen na een scheiding);
- pensioen plannen;
- bedrijven, inclusief hoe de aandelen van de overledene in een bedrijf moeten worden overgedragen;
- de inschrijving van een erfenis in een register (bijvoorbeeld de inschrijving van de eigendom van een huis in het kadaster).
De verordening gaat evenmin over het belastingrecht. Het nationale recht van elke EU-lidstaat bepaalt welke belastingen over de erfopvolging moeten worden betaald en waar.
De belangrijkste principes van de EU-verordening
De verordening maakt grensoverschrijdende erfopvolging eenvoudiger en goedkoper.
Autoriteiten en wetgeving van het laatste land van verblijf van de overledene: de autoriteiten van de EU-lidstaat waar de overledene het laatst woonde, behandelen de erfopvolging en passen in beginsel het recht van die EU-lidstaat toe op de erfopvolging.
Rechtskeuze mogelijk: burgers kunnen er echter voor kiezen dat het recht van hun land van nationaliteit in plaats daarvan van toepassing is op hun erfopvolging. Deze rechtskeuze kan worden gemaakt in een testament of in een aparte verklaring. Het land waarvan het recht wordt gekozen, kan een EU-lidstaat of een niet-EU-land zijn.
Erkenning, acceptatie en handhaving in andere EU-lidstaten: rechterlijke beslissingen over erfopvolging die in een EU-lidstaat zijn gegeven, worden automatisch erkend in andere EU-lidstaten. Bij verzet tegen de erkenning worden ze uitvoerbaar verklaard volgens vereenvoudigde regels. Officiële akten (zoals notariële akten) over erfopvolging (bijvoorbeeld een testament of een erfrechtverklaring) opgesteld in de ene EU-lidstaat worden ook aanvaard en uitvoerbaar verklaard in een andere EU-lidstaat volgens vereenvoudigde regels.
ECS (Europese erfrechtverklaring): erfgenamen kunnen zo'n verklaring in een EU-lidstaat verkrijgen om hun status als erfgenaam van goederen die zich in andere EU-lidstaten bevinden, te kunnen bewijzen.
Bron: Europese Commissie en Europees justitieel netwerk
MCS Het multidisciplinaire team, met meer dan 20 jaar expertise, staat klaar om u te helpen ervoor te zorgen dat uw testament voldoet aan uw wensen en voorkeursrecht. Voel je vrij om deze link.
Ambrosio Jardim is sinds 1998 voornamelijk werkzaam op het gebied van handelsrecht (vennootschap, fusies en overnames, joint ventures, herstructurering en planning), nationaal en internationaal fiscaal recht en vastgoed…. Lees meer
