Gan dabht, is é an sochar cánach expat deiridh an Córas Cánach Cónaitheach Cánach Neamhghnáth (NHR) arna dheonú ag an bPortaingéil (Oileán Mhaidéara san áireamh) dóibh siúd ar mian leo athlonnú (nó filleadh) chun na tíre, beag beann ar a náisiúntacht.
Cad iad an Sochar Cánach Expat Deiridh?
Murar measadh go bhfuil tú i do chónaí ó thaobh cánach sa Phortaingéil le 5 bliana roimhe sin agus gur chinn tú cónaitheacht chánach a fháil sa Phortaingéil, ansin is féidir leat iarratas a dhéanamh ar an stádas NHR faoina mbainfidh tú leas as:
- Cóireáil uathúil ó cháin ioncaim phearsanta thar thréimhse 10 mbliana, lenar áiríodh an fhéidearthacht díolúine cánach 10 mbliana a fháil ar bheagnach gach ioncam ó fhoinse eachtrach;
- 20% ar ráta comhréidh, in ionad na ngnáthrátaí cánach ar féidir leo dul suas go dtí 48%, d’ioncaim fhoinse áirithe na Portaingéile (ó ghníomhaíochtaí breisluacha, mar a chinntear le hOrdú ón Aire, chomh maith le hioncam ó fhéinfhostaíocht).
- Ní gá íostréimhse fanachta a bheith ann, cé go gcaithfear a bheith cúramach le himpleachtaí cónaitheachta cánach i ndlínsí eile
- Bheith mar chuid de dhlínse cánach ar an liosta bán laistigh den Aontas Eorpach
- Díolúine cánach do bhronntanais nó oidhreacht do bhaill teaghlaigh “líne dhíreach” (sliochtaigh agus sinsear)
- Gan cáin rachmais
- Airgead a chur ar aghaidh go dtí an Phortaingéil saor in aisce
Chun cáiliú do na sochair chánach thuasluaite go léir ní mór go mbeadh an ceart ag duine cónaí go dleathach (.i. ó thaobh na hinimirce) sa Phortaingéil. Mar sin faoi láthair an iarratais ní mór gur Portaingéalach, saoránach den Aontas Eorpach, agus Saoránach de chuid an Limistéir Eorpaigh Eacnamaíoch nó sealbhóir víosa (mar shampla: Víosa Órga nó an Víosa Ioncaim Éighníomhach) a thugann teideal do dhuine cónaí ar chríoch na Portaingéile.
D’ainneoin an méid thuas, ní mór do shaoránaigh AE/LEE Deimhniú Cónaitheachta AE/LEE a fháil ó Halla na Cathrach/an Bhaile le dlínse ar a seoladh cónaitheachta cánach chun ceanglais inimirce shaoránaigh an AE/LEE a chomhlíonadh. Athraíonn na doiciméid is gá a thíolacadh chun deimhnithe den sórt sin a fháil ó bhardas go bardas, cé go bhfuil na doiciméid seo a leanas faoin dlí:
- Cárta Aitheantais / Pas bailí;
- Mionnscríbhinn scríofa ag dearbhú go bhfuil gníomhaíocht Ghairmiúil agat mar oibrí nó mar dhuine féinfhostaithe sa Phortaingéil; nó Mionnscríbhinn, ag dearbhú go bhfuil dóthain airgid agat duit féin agus do do theaghlach, agus go bhfuil tú clúdaithe ag árachas sláinte nuair a bhaineann an rud céanna le saoránaigh na Portaingéile i do thír dhúchais.
Nuair a bheidh an ceart cónaithe bunaithe, ní mór don iarratasóir ar an NHR ach áit chónaithe a bheith aige, bíodh sé ceannaithe nó ligthe ar cíos, sa Phortaingéil réidh ar 31 Nollaig na bliana sin agus é ar intinn gnáthchónaí a shealbhú.
Cánachas Ioncaim faoin NHR – Ioncam ó Fhoinsiú Eachtrach
- Díolúine ó chánachas ar ioncam fostaíochta a dheonaítear má tá an t-ioncam faoi réir cánachais sa tír fhoinseach, i gcomhréir leis an gComhaontú um Chánachas Dúbailte is infheidhme, nó a mheastar nach bhfuil siad díorthaithe ó fhoinse sa Phortaingéil.
- Pinsin atá faoi réir ráta comhréidh cánach 10%. I gcás go bhfuil siad faoi réir cánach sa tír fhoinseach, i gcomhréir leis an gComhaontú um Chánachas Dúbailte is infheidhme, beidh creidmheas cánach i bhfeidhm.
- Ioncam Freelancer / Conraitheoir Neamhspleách díorthaithe ó ghníomhaíochtaí seirbhíse ard-bhreisluacha, a bhfuil carachtar eolaíoch, ealaíonta nó teicniúil acu, díolmhaithe freisin má tá siad sin is féidir cáin a ghearradh air sa tír fhoinseach, a bhfuil Comhaontú um Chánachas Dúbailte ag an bPortaingéil leis nó, in éagmais comhaontaithe den sórt sin, nuair nach meastar an t-ioncam a fháil i gcríoch na Portaingéile.
- Díolúine ó chánachas ar cineálacha eile foinsiú allamuigh ioncam (leasanna, díbhinní, gnóthachain chaipitiúla, ioncam ó mhaoin dhochorraithe (cíosanna), dleachtanna, ioncam ó mhaoin intleachtúil agus ioncam gnó) más rud é: iad seo is féidir cáin a ghearradh air sa tír thionscnaimh faoi Chomhaontú um Chánachas Dúbailte arna thabhairt i gcrích idir an Phortaingéil agus an Stát faoi seach nó; má tá na cineálacha ioncaim féadfar cáin a ghearradh air sa Stát tionscnaimh de réir mhúnla choinbhinsiúin chánach an ECFE (gan tearmainn cánach a áireamh) i gcásanna nach bhfuil aon Chomhaontú um Chánachas Dúbailte ann.
Liosta dlínsí a mheastar mar thearmainn chánach (áirítear leis seo roinnt dlínse a bhfuil Comhaontú um Chánachas Dúbailte sínithe ag an bPortaingéil léi): Samó Meiriceánach, Lichtinstéin, Andóra, Oileáin Mhaildíve, Anguilla, Oileáin Marshall, Antigua agus Barbúda, Oileán Mhuirís, Aruba, Monacó, Oileán Ascension, Monserrat, na Bahámaí, Nárú, Bairéin, Aintillí na hÍsiltíre iar, Barbadós, Oileáin Mariana Thuaidh, an Bheilís, Oileán Niue, Beirmiúda, Oileán Norfolk, An Bholaiv, Oileáin eile san Aigéan Ciúin, Oileáin Bhriotanacha na Maighdean, Palau, Brúiné, Panama, Oileáin Cayman, Oileán Pitcairn, Oileáin Mhuir nIocht, Pórtó Ríce, Oileáin na Nollag, Catar, Cocos (Keeling), Oileán Queshm, an Iaráin, Oileáin Cook, San Héilin, Cósta Ríce, San Críostóir-Nimheas, Djibouti, San Lucia, Doiminice, St. Peadar agus Miquelon, Oileáin Fháclainne , Samó, Fidsí, San Mairíne, Polainéis na Fraince, Na Séiséil, an Ghaimbia, Oileáin Sholamón, Giobráltar, San Uinseann agus na Greanáidíní Granada, Sultanate na hÓman, Guam, Svalbard, An Ghuáin, Eswatini, Hondúras, Toquelau, SAR Hong Cong (An tSín) Oileán na Tríonóide agus Tobága, Iamáice, Tristan da Cunha, an Iordáin, Oileáin na dTurcach agus Caicos, Ríocht na Tonga, Tuvalu, Ciribeas, Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha, Cuáit, Oileáin na Maighdean na Stát Aontaithe, Labuan, Vanuatú, an Liobáin, Éimin, an Libéir.
Cánachas Ioncaim faoin NHR – Ioncam ó Fhoinsiú na Portaingéile
- Ioncam fostaíochta agus ioncam gnó nó gairmiúla gearrtar cáin ar ghníomhaíochtaí a dhíorthaítear ó ghníomhaíochtaí breisluacha ag ráta comhréidh 20 %.
- Déanfar an fhostaíocht atá fágtha agus ioncam gnó nó gairmiúil (nach meastar go bhfuil breisluach ard) agus cineálacha eile ioncaim a chomhiomlánú agus a ghearradh de réir na rialacha ginearálta cánachais.
Gníomhaíochtaí Breisluacha Ard
- Bainisteoir Ginearálta agus Bainisteoir Feidhmiúcháin na Cuideachta
- Stiúrthóirí Seirbhísí Riaracháin agus Tráchtála
- Stiúrthóirí Táirgeachta agus Seirbhísí Speisialtachta
- Óstáin, bialann, stiúrthóirí trádála agus seirbhísí eile
- Saineolaithe sna heolaíochtaí fisiceacha, matamaitic, innealtóireacht agus teicnící gaolmhara....
- Dochtúirí
- Fiaclóirí agus stomatologists
- Múinteoir Ollscoile agus Ardoideachais
- Saineolaithe Teicneolaíocht Faisnéise agus Cumarsáide (TFC).
- Údair, iriseoirí agus teangeolaithe
- Ealaíontóirí cruthaitheacha agus taibh-ealaíona
- Teicneoirí agus gairmeacha eolaíochta agus innealtóireachta idirmheánacha
- Teicneoirí Teicneolaíocht Faisnéise agus Cumarsáide
- Feirmeoirí atá dírithe ar an margadh agus oibrithe oilte talmhaíochta agus beostoic
- Oibrithe foraoise, iascaireachta agus seilg atá oilte, dírithe ar an margadh
- Oibrithe oilte i dtionscal, i bhfoirgníocht agus ceardaithe, lena n-áirítear go háirithe oibrithe oilte sa mhiotaleolaíocht, sa mhiotalóireacht, sa phróiseáil bia, san adhmadóireacht, san éadaí, sa cheardaíocht, sa phriontáil, i ndéantúsaíocht uirlisí beachta, i seodóirí, ceardaithe, oibrithe leictreacha agus leictreonaic.
- Oibreoirí gléasra agus meaisín agus oibrithe cóimeála, eadhon oibreoirí cónaitheacha agus meaisíní
Tabhair faoi deara le do thoil go ndéantar an liosta thuas a nuashonrú trí Ordú ón Aire arna eisiúint ag an Aire Airgeadais.
Comhairleoir Cánach a fhostú
D’ainneoin an méid thuas tá sé tábhachtach sainchomhairle a fháil ó shainchomhairleoir cánach creidiúnach chun cabhrú le dul i ngleic ní hamháin trí mhaorlathas na Portaingéile, ach freisin chun cabhrú le ceanglais an chórais agus na hoibleagáidí tuairiscithe cánach a eascraíonn as an stádas sin a chomhlíonadh go hiomlán.
An raibh a fhios agat go ndéanann an Phortaingéil, agus Maidéara dá bhrí sin, liosta dubh agus pionós a ghearradh, trí chánachas, ar ioncam a thagann ó níos mó ná 80 dlínse éagsúil lena n-áirítear gach Críoch Thar Lear sa Bhreatain agus Spleáchas Corónach na Breataine? An raibh a fhios agat go dtagann bliain fhioscach na Portaingéile leis an mbliain féilire? An raibh a fhios agat go mb’fhéidir nach bhfuil gach cineál pinsin díolmhaithe ó chánachas? An raibh a fhios agat, cé gur NHR tú go bhfuil sé de dhualgas ort fós tuairisceáin chánach a chomhdú sa Phortaingéil?
Féadfaidh tinneas cinn a bheith ar na sonraí beaga thuasluaite mura ndéantar anailís agus coigeartú tráthúil ar do struchtúr ioncaim agus ar na dátaí athlonnaithe, más gá, chun rialacha scéim an NHR a chomhlíonadh.
Ag cur isteach ar stádas NHR
Is í an chéad chéim maidir le hiarratas ar NHR ná Uimhreacha Aitheantais Cáiníocóra na Portaingéile (NIF) a fháil mar neamhchónaitheach i gcríoch na Portaingéile. Chun é seo a dhéanamh, ní mór d’iarratasóirí cruthúnas cónaitheachta thar lear a sholáthar trí dhoiciméad arna eisiúint ag an rialtas. Ní mór do Shaoránaigh nach Saoránaigh den AE iad ionadaí cánach a cheapadh freisin agus iad ag déanamh iarratais ar NIF.
Ní féidir leat iarratas a dhéanamh ar NIF mar chónaí ar chríoch na Portaingéile ach amháin tar éis duit cónaitheacht a fháil. Ní féidir athrú ar stádas cónaitheachta le hÚdarás Cánach agus Custaim na Portaingéile ach amháin trí chruthúnas ar an gcónaitheacht sin a chur i láthair, .i. trí chárta cead cónaithe arna eisiúint ag Seirbhís Teorainneacha agus Eachtrannaigh na Portaingéile (SEF) nó Deimhniú Cónaitheachta Saoránach AE/LEE a eisíodh a chur i láthair. ag Halla na Cathrach nó an Bhaile le dlínse ar sheoladh cónaithe an iarratasóra. Ina theannta sin, féadfar cruthúnas ar eastát réadach ceannaithe nó comhaontú cíosa a iarraidh (ní ghlactar le cíosanna gearrthéarmacha turasóireachta) a iarraidh freisin.
Nuair a athraítear stádas cónaitheachta, ó neamhchónaitheach go cónaitheach, chun críocha cánach beidh tú in ann iarratas a dhéanamh ar an stádas NHR go dtí an 31 Mártast den bhliain dár gcionn. Tabhair faoi deara, le do thoil, má tá ionadaí cánach ceaptha agat gur chóir duit anois an t-ionadaí sin a dhífhostú.
Chun iarratas a dhéanamh ar stádas NHR ní mór duit iarratas a dhéanamh ar phasfhocal ar dtús chun rochtain a fháil ar shuíomh Gréasáin Údarás Cánach agus Custaim na Portaingéile, trína mbeidh an t-iarratas le cur isteach ag do chomhairleoir cánach. Cuirtear aon iniúchtaí randamacha a dhéantar ar an iarratas sin in iúl ar shuíomh Gréasáin an údaráis chánach agus ba chóir iad a fhreagairt ansin freisin.
údar Miguel Pinto-Correia
MCS agus tá a fhoireann níos mó ná 20 mbliana de thaithí chun cabhrú le cliaint chorparáideacha agus phríobháideacha ar mian leo athlonnú go Maidéara. Chun tuilleadh eolais a fháil ar Ár Seirbhísí ná bíodh drogall ort Glaoigh orainn.
Miguel Pinto-Correia tá Máistreacht aige san Eacnamaíocht Idirnáisiúnta agus i Staidéar Eorpach ó ISEG - Scoil Eacnamaíochta & Bainistíochta Liospóin agus Céim Bhaitsiléara san Eacnamaíocht ó Nova School of Business and Economics. Is ball buan é d’Ordem dos Economistas (Ordem dos Economistas)… Léigh níos mó
